Dobór brzeszczotów do pił wyrzynarek

 

Podstawowe wskazówki przy doborze brzeszczotów

Rodzaje mocowania brzeszczotów

Przed zakupem brzeszczotu należy sprawdzić, jaki system mocowania ma Twoja piła oscylacyjna. Istnieją dwa systemy mocowania, każdy odpowiedni dla innego typu wyrzynarki. System z trzpieniem typu T jest najczęściej stosowany i obecnie najbardziej rozpowszechniony. Uniwersalny system z trzpieniem typu U jest często spotykany w starszych modelach lub bardzo tanich piłach hobbystycznych.

 

Dobór brzeszczotów w zależności od ciętego materiału

Rodzaj materiału

Konieczne jest jasno określić, jaki materiał zamierzasz ciąć, czy będzie to lite drewno, sklejka, laminowana płyta wiórowa czy blacha stalowa. Do litego drewna przeznaczone są brzeszczoty z mniejszą ilością zębów, które są za to większe. Z kolei w przypadku metalu i laminatu częściej stosowane są brzeszczoty z większą liczbą małych zębów.

Grubość i kształt cięcia

Drugim kryterium wyboru jest grubość ciętego materiału oraz kształt cięcia, czyli czy będziesz wykonywać tylko proste cięcia, czy też np. łuki i okrągłe wycięcia. Do cięcia łuków najlepiej nadają się brzeszczoty o jak najmniejszej szerokości korpusu, ponieważ nie skręcają się tak bardzo w cięciu, a tym samym umożliwiają łatwe zwroty przy cięciu. Takie brzeszczoty są zazwyczaj stosunkowo krótkie.

Długość i ziarnistość brzeszczotu

Wybór długości brzeszczotu do piły wyrzynarki zależy od grubości ciętego materiału, Ziarnistość zębów jest dobierana w zależności od ciętego materiału, podobnie jak kierunek zębów, aby uzyskać czyste cięcie z jednej lub drugiej strony. Orientację w rodzajach ostrzy ułatwiają symbole graficzne pokazujące rodzaj i twardość materiału, do którego są przeznaczone.

Co to jest podrzynanie i jak je ustawić

W niektórych wyrzynarkach można spotkać się z funkcją podrzynania/podcinania czy pendulum (określane również jako ruch orbitalny brzeszczotu). Podrzynanie polega na wahadłowym ruchu piły w przód i w tył podczas cięcia (naśladującego elipsę). Ułatwia oczyszczanie trocin z linii cięcia i z ostrza, co powoduje mniejszy opór podczas cięcia. Efektem jest szybsze cięcie i mniejsza szansa na zaklinowanie się brzeszczotu w ciętym materiale. Jest szczególnie przydatne przy cięciach zgrubnych. Ustawienie większego pendulum przyspieszy zatem proces cięcia, tzn. im większe pendulum tym szybsze cięcie, a im mniejsze pendulum tym dokładniejsze cięcie.

Podrzynanie nie nadaje się do cięcia materiałów o większej twardości, takich jak metale i bardzo twarde drewno, ani do cięcia laminowanych płyt wiórowych.

Prawidłowe ustawienie prędkości oscylacji

Obecnie niemal standardem jest, że wyrzynarki są wyposażone w elektronikę, która pozwala regulować moc, czyli prędkość oscylacji ostrza. Prędkość oscylacji piły jest regulowana w zależności od ciętego materiału. W przypadku twardych materiałów, takich jak metale, twarde drewno lub włókno szklane, konieczne jest zastosowanie wolnej prędkości oscylacji, aby zachować jak najdłuższą żywotność ostrza. Dzieje się tak dlatego, że wysokie prędkości cięcia w bardzo twardych materiałach spowodują przegrzanie się ostrza i tym samym jego szybkie stępienie. I odwrotnie, przy cięciu bardziej miękkich materiałów (płyta wiórowa, sosna, świerk) zaleca się stosowanie wyższych prędkości dla szybszego i bardziej wydajnego cięcia. Dodatkowo elektronika niektórych profesjonalnych wyrzynarek może zapewnić zwolnienie prędkości na początku i końcu cięcia. Opóźnienie zapewnia dokładniejsze zagłębianie się w materiał i minimalizuje odpryski na końcu cięcia.

Dobór brzeszczotów w zależności od materiału wykonania

Brzeszczoty do wyrzynarkek prostych różnią się nie tylko w zależności od materiału, który ma być za ich pomocą obrabiany, ale także materiałami, z których są wykonane. Standardowo wykonane są z trzech rodzajów stali.

 

Stal węglowa HCS: do cięcia miękkiego drewna, płyt pilśniowych i miękkich tworzyw sztucznych. Najczęściej używany materiał do produkcji tanich i hobbystycznych brzeszczotów.

Stal szybkotnąca HSS: głęboko hartowana stal o wysokiej wydajności do cięcia materiałów o większej twardości, takich jak metale i twarde drewno.

BIM Bimetal: połączenie właściwości HCS i HSS, nadają się do cięcia twardego drewna, ściernych materiałów drewnianych, twardych tworzyw sztucznych i twardszych materiałów, takich jak metale nieżelazne i żelazne. Zaletą brzeszczotów bimetalicznych jest ich długa żywotność i dobry stosunek ceny do jakości.

Zęby frezowane i rozdzielone. Przeznaczone do szybkiego cięcia zgrubnego w miękkim/twardym drewnie, aluminium, tworzywach sztucznych i metalach nieżelaznych.

Zęby frezowane i faliste. Przeznaczone do precyzyjnych cięć prostych w sklejce, stali miękkiej, aluminium, metalach nieżelaznych i tworzywach sztucznych.

Szlifowane i rozdzielone zęby. Przeznaczone do szybkiego cięcia w drewnie.

Szlifowany kąt krawędzi i uzębienie. Odpowiednie do drobnych i gładkich cięć w drewnie i tworzywach sztucznych.

Ogólne zalecenia dotyczące pracy z wyrzynarką prostą

Aby uzyskać najbardziej efektywne cięcie wyrzynarką prostą, należy przesuwać piłę prostopadle do ciętego materiału tak, aby nie dochodziło do podnoszenia podstawy piły, a zarazem nie należy naciskać na tor cięcia i pozwolić pile swobodnie pracować. Jeśli piła zbyt mocno wibruje i odbija się podczas cięcia, należy wyregulować prędkość.

Z reguły im większa liczba mniejszych zębów (większe TPI), tym drobniejsze, ale wolniejsze będzie cięcie. I odwrotnie, im mniejsza liczba większych zębów (mniejszy TPI), tym szybsze, ale bardziej szorstkie cięcie.

---

---